Praktijkvoorbeelden duurzaam inkopen
Circulair gebouwde Kinder- en jeugdkliniek Emergis in Kloetinge
In 2017 werkten verschillende partijen in Zeeland samen aan een vooruitstrevend circulair bouwproject. Materialen uit het voormalig districtskantoor van Rijkswaterstaat in Terneuzen, worden uit het oude gebouw ‘geoogst’ en hergebruikt voor de bouw van een kinder- en jeugdkliniek van Emergis in Kloetinge (nabij Goes). Deze koppeling van een donorgebouw met een nieuw te bouwen gebouw is een kansrijke methode voor circulair bouwen.
Voor het ontwerp van de kliniek heeft de architect de bruikbare materialen uit het Rijkswaterstaatkantoor als uitgangspunt genomen, zodat deze materialen hun waarde behouden. Het districtskantoor was een houtskeletbouw-constructie en is zorgvuldig ontmanteld om de materialen in hun huidige vorm beschikbaar te houden voor het nieuwe gebouw.
Foto: leerbundel circulair bouwen Emergis Terneuzen
Kennis en draagvlak
Voor het project is een speciaal ontwikkelteam samengesteld en een samenwerkingsovereenkomst tussen de provincie Zeeland, Rijkswaterstaat Zee en Delta, het project Nieuwe Sluis Terneuzen en Emergis. Ook financier Rabobank, architectenbureau Rothuizen Architecten als ‘hoofdaannemer’ en Justion Advocaten voor de juridische aspecten van het vernieuwende project werden bij het team betrokken. Het instellen van een team zorgde voor een grote betrokkenheid van alle partijen en het gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid.
Alle partijen dachten actief met elkaar mee. De aannemer die verantwoordelijk is voor de wanden, denkt mee met de architect in de toepassing van materialen. Zo worden alle betrokken partijen gecommitteerd deelgenoot van het doel. Dit creëert groot draagvlak voor de circulaire duurzaamheidsdoelen van het project.
Criteria Duurzaam Inkopen
De architect, die ook als ‘hoofdaannemer’ fungeerde, heeft geëist dat de partijen die de uitvoer wilden doen, bij hun aanbieding aangeven waaruit de circulariteit van het product bestaat en hoe, na verloop van tijd, hun product weer opnieuw gebruikt kan worden.
De groenfinancieringsregeling van de Rabobank houdt als toetsingskader de groenregeling van RVO aan, waarbinnen al het gebruikte hout moet voldoen aan de overheidscriteria voor duurzaam hout (TPAS). Dit vormde een probleem, omdat deze regeling nog niet bestond toen het Rijkswaterstaatkantoor 17 jaar eerder werd gebouwd, en het hout toen niet aantoonbaar aan deze criteria voldeed. De goede documentatie van de bouw van het oude Rijkswaterstaatkantoor bleek van grote meerwaarde in het circulaire proces. Hierdoor was er goed zicht op de gebruikte materialen en kon de herkomst van het hout worden aangetoond en daarmee dat dit één op één werd hergebruikt voor het nieuwe gebouw. Dit was voldoende om een uitzondering op de TPAS-criteria te maken; het hergebruikte hout werd als vergelijkbare duurzaamheidskwaliteit goedgekeurd binnen de groenregeling.
De goede les van het documenteren van de gebruikte materialen is bij de bouw van de kliniek meteen overgenomen. Er is een materialenpaspoort gemaakt om ook later precies te weten welke materialen er in het gebouw beschikbaar zijn, wat er opnieuw is gebruikt en wat er nieuw is toegevoegd.
Foto: leerbundel circulair bouwen Emergis Terneuzen
Controle duurzaamheid
Het verloop van het bouwproject werd gedurende het hele project nauwkeurig in de gaten gehouden. Elke twee weken was er een vergadering van het ontwikkelteam. Op deze manier werd ervoor gezorgd dat alle neuzen dezelfde kant op bleven staan en de circulaire criteria goed onder de aandacht bleven.
In het project is over veel zaken nagedacht, om een stap voor te zijn als er iets gebeurt. Het hout werd bijvoorbeeld een tijd opgeslagen in een hal naast het werkleerbedrijf van de gemeente Middelburg, waar ook de nodige bewerkingen aan het geoogste materiaal zijn uitgevoerd. Van tevoren is nagedacht over wie er verantwoordelijk is voor de opslag tussen ontmanteling en gebruik.
Voor meer informatie, zie: https://www.impulszeeland.nl/sites/default/files/inline-files/leerbundel-circulair%20bouwen.pdf
